Τραγούδι εμπνευσμένο από τον Καραγκιόζη του Ευγένιου Σπαθάρη, σε μουσική και στίχους Ντίνου Ι. Καραξή.
Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΙΣΩ ΑΠ' ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ
Θύμηση από τα παιδικά χρόνια 1950-51 όταν ο αείμνηστος Ευγένιος Σπαθάρης επισκέφτηκε την Κάρπαθο (απ' όπου κατάγομαι) που με τις παραστάσεις του μάς χάρισε πολύ γέλιο "για μια δραχμή" (εισιτήριο για παιδιά).
Το τραγούδι περιγράφει την εικόνα του Καραγκιόζη όπως την κράτησα στην μνήμη μου. Μαυρομάτης, φαλακρός, καμπούρης με το 'να χέρι μακρύ, μια εικόνα ιλαροτραγική, που προκαλεί το γέλιο, την συμπάθεια και πολλές φορές συγκινεί.
Το όνομα Μαυρομάτης μεταφράστηκε από τους Τούρκους σε Καρά-γκιόζ, δηλαδή μαύρο-μάτης. Ίσως αυτό έγινε αιτία να τον διεκδικούν ου Τούρκοι, ενώ ήταν Έλληνας μεγαλέμπορος στην Κωνσταντινούπολη, που τον ανάγκασαν να φαλιρίσει με βαριά φορολογία και αθέμιτο ανταγωνισμό.
Ο Καραγκιόζης πάμπτωχος δεν έχασε το κέφι του, ούτε τα συναισθήματα του και το πνεύμα του. Ενσαρκώνει τον ραγιά σαν σύμβολο αντίστασης στην Οθωμανική Αυτοκρατορία - ζώντας σε μια παράγκα με τους τρεις γιούς του - όταν δεν δίσταζε ν' απλώνει το μακρύ χέρι στους στρατιώτες του Πασά που ήθελαν να τον συλλάβουν για "μικροκατεργαριές".
Καμπούρης ο Καραγκιόζης γιατί σήκωνε πολλά οικογενειακά βάρη με τους κακομαθημένους γιούς του - όταν έχασε την γυναίκα του την Αγλαΐα - που έμειναν αχαΐρευτοι γιατί μάθανε να τους χαρτζιλικώνει ο πατέρας όταν είχε παράδες.
Απ' το ρεφραίν:
"Δράμα ζωής σε μιά παράσταση
η φτώχεια αγκαλιά με τη μιζέρια
το γέλιο εδώ, σ' άλλη διάσταση
για ζητιανιά δεν άπλωνε τα χέρια."
Κάποιες στιγμές δεν ξεχωρίζει κανείς το γέλιο από το κλάμα του Καραγκιόζη με τη βραχνή χαρακτηριστική φωνή του, που συγκινούσε. Παρά την φτώχεια του, περίσσευε η περηφάνια του, δεν καταδεχόταν να ζητιανέψει. Λέγεται ότι υπάρχει ένα παλιό διώροφο σε συνοικία της Κωνσταντινούπολης με την επιγραφή "Το σπίτι του Καραγκιόζη".
Ντίνος Καραξής
