...για τη βιώσιμη ανάπτυξη!.
Ως βιώσιμη ανάπτυξη θεωρούμε, την ανάπτυξη που ανταποκρίνεται στις ανάγκες του παρόντος, χωρίς να υποθηκεύει την ικανότητα των μελλοντικών γενεών να ικανοποιήσουν τις δικές τους ανάγκες (UNESCO, ESD:2003d). Θα λέγαμε ότι είναι ένα «όραμα ανάπτυξης», και αφορά ζητήματα οικονομικής ανάπτυξης, κοινωνικής εξέλιξης και περιβαλλοντικής προστασίας, στηρίζεται δηλαδή, και συνδέει τρεις μεγάλους πυλώνες, το περιβάλλον, την οικονομία και την κοινωνία. Βασικός σκοπός να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά ζητήματα όπως, ο αγώνας εναντίον της φτώχειας, η ισότητα των φύλων, τα ανθρώπινα δικαιώματα, η εκπαίδευση για όλους, ο διαπολιτισμικός διάλογος. Πρόκειται δηλαδή για μια ολιστική προσέγγιση φυσικών και κοινωνικών παραμέτρων.
Από το 1985 η UNΕSCO καθιέρωσε τη θέσπιση των Δεκαετιών για επικέντρωση της προσοχής σε μείζονος σημασίας και παγκόσμιας εμβέλειας ζητήματα.
Η ανάδειξη και η εξέλιξη της έννοιας της αειφόρου ή βιώσιμης ανάπτυξης σκιαγραφείται μέσα από το παρακάτω χρονικό πλαίσιο:
- 1987: Η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών και συγκεκριμένα η Παγκόσμια Επιτροπή για το Περιβάλλον και την Ανάπτυξη παρουσίασε την έκθεση : «Το κοινό μας μέλλον», στην οποία για πρώτη φορά εισάγεται δυναμικά η έννοια της «βιώσιμης ανάπτυξης» ή της «αειφόρου διηνεκούς ανάπτυξης», έννοια προερχόμενη από την επίσημη μετάφραση του αγγλικού όρου «sustainable development».
- 1991: Οι οργανισμοί U.I.C.N, U.N.E.P και W.W.F συντάσσουν μια δεύτερη έκθεση για τη στρατηγική της Διατήρησης, με τίτλο «Φροντίζοντας τη γη: Μια στρατηγική για τη βιώσιμη ανάπτυξη».
- 1992: Η Παγκόσμια Συνδιάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για το Περιβάλλον στο Ρίο δημιουργεί ένα παγκόσμιο Σχέδιο Δράσης, το γνωστό ως Ατζέντα 21 (UNESCO, Agenta 21), στο κεφάλαιο 36 του οποίου, παρέχεται μια σειρά αρχών και εννοιών για τη διευθέτηση των περιβαλλοντικών προκλήσεων, υπό το πρίσμα της αειφόρου ή βιώσιμης ανάπτυξης.
- 1994: Το Εθνικό Συμβούλιο για την «Εκπαίδευση για το Περιβάλλον» της Αμερικής στον ορισμό που έδωσε για τη βιώσιμη ανάπτυξη αναφέρει αντ’ αυτής την έννοια «Βιώσιμη μεγέθυνση» αντί για βιώσιμη ανάπτυξη, λόγω της υπερίσχυσης της ανθρωποκεντρικής αντίληψης και της έμφασης στην «οικονομική ευημερία»
- Ιούνιος 2002: Η Προπαρασκευαστική Συνάντηση για την αειφόρο ή βιώσιμη ανάπτυξη στο Μπαλί της Ινδονησίας προτείνει την καθιέρωση της Δεκαετίας της Εκπαίδευσης για τη βιώσιμη ανάπτυξη.
- Σεπτέμβριος 2002: Η Παγκόσμια Συνδιάσκεψη Κορυφής για την αειφόρο ή βιώσιμη ανάπτυξη (WSSD) στο Γιοχάνεσμπουργκ επιβεβαιώνει τη σημασία της υιοθέτησης της Δεκαετίας της Εκπαίδευσης για τη βιώσιμη ανάπτυξη, αρχής γενομένης από την 1η Ιανουαρίου του 2005.
- Δεκέμβρης 2002: Η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών με συναινετικές διαδικασίες λαμβάνει την απόφαση για την υιοθέτηση της Δεκαετίας της Εκπαίδευσης για τη βιώσιμη ανάπτυξη (2005-2014) και ορίζει την UNESCO ως τον επικεφαλής φορέα για την προώθηση της Δεκαετίας.
Ωστόσο αν και η έννοια της «βιώσιμης ανάπτυξης» έγινε «διάσημη» διεθνώς και χρησιμοποιήθηκε ευρέως, έχει δεχτεί και εξακολουθεί να δέχεται έντονη κριτική.
Διανύοντας τη διεθνής δεκαετία της εκπαίδευσης για τη βιώσιμη ανάπτυξη 2005-2014 (UNESCO, ESD:2003b), δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι εκπαιδεύουμε τον κόσμο του «αύριο», παρέχοντας στα άτομα και στις κοινωνίες, δεξιότητες, απόψεις, γνώσεις και αξίες για να ζήσουν και να εργάζονται με ένα βιώσιμο τρόπο.
Τίποτα δεν μπορεί να κερδηθεί μακροπρόθεσμα χωρίς μια διαρκή προσπάθεια διαπαιδαγώγησης στην ανεκτικότητα και την αποδοχή του διαφορετικού, στην κατανόηση μεταξύ των πολιτισμών, στην ειρήνη μεταξύ των εθνών, στην μείωση της φτώχιας και στην αναδιανομή του πλούτου.
Για όλα αυτά η εκπαίδευση έχει να διαδραματίσει ένα σημαντικό και μετασχηματιστικό ρόλο. Πρέπει να εφοδιάσει τους μαθητές με την απαιτούμενη γνώση και ικανότητα, με σκοπό την κατανόηση, την αντιμετώπιση και την επίλυση αυτών των προβλημάτων και παράλληλα να προκαλέσει το ενδιαφέρον και τη βούληση που θα τους οδηγήσουν σε δράση.
Να γίνουν ενεργοί πολίτες του κόσμου για ένα βιώσιμο μέλλον.