Οι ηλιακοί φούρνοι !!!!

Οι ηλιακοί φούρνοι μπορούν να ταξινομηθούν σε τρεις κύριες κατηγορίες, όπως περιγράφονται παρακάτω:

Φούρνοι από χαρτόκουτες με 1-4 ανακλαστήρες

Σ' αυτή την κατηγορία ανήκουν οι πιο συνηθισμένοι ηλιακοί φούρνοι, οι οποίοι είναι κατασκευασμένοι από δύο χαρτόκουτες, μια εξωτερική και μια εσωτερική. Οι δύο αυτές χαρτόκουτες έχουν μόνωση ανάμεσά τους, που μπορεί να αποτελείται από μπάλες τσαλακωμένης εφημερίδας μέχρι διπλωμένα φύλλα από κυματιστό χαρτόνι συσκευασίας. Το άνοιγμα της βάσης του φούρνου καλύπτεται από την πάνω μεριά κυρίως με ένα κομμάτι τζαμιού, το οποίο είτε βρίσκεται μέσα σε ένα χαρτονένιο καπάκι, είτε πιο απλά ακουμπά επάνω στο πλαίσιο που σχηματίζεται από τις δύο χαρτόκουτες με τη μεταξύ τους μόνωση. Βέβαια, υπάρχει και η εναλλακτική επιλογή της χρήσης ξύλινων κουτιών, κατασκευασμένα από κόντρα-πλακέ ή νοβοπάν, αντί για απλές χαρτόκουτες. Οι φούρνοι αυτής της κατηγορίας, αν και θερμαίνονται σχετικά αργά, έχουν το πλεονέκτημα ότι μπορούν να ψήσουν μεγάλες ποσότητες φαγητού αργά και ομοιόμορφα. Ποικίλουν ανάλογα με την κλίση που έχει η πρόσοψή τους απέναντι στον ήλιο και ανάλογα με τον αριθμό των ανακλαστήρων, οι οποίοι μπορεί να είναι από 1-4 και προσαρμόζονται είτε επάνω στο φούρνο είτε πάνω στο καπάκι του (πρβλ. παρακάτω πίνακα).

Ανοικτοί φούρνοι με πλαίσια ανακλαστήρων

Αυτή η κατηγορία ηλιακών φούρνων έχει περίπου μια δεκαετή ιστορία με κυρίαρχο εμπνευστή το Γάλλο επιστήμονα Roger Bernard, από Πανεπιστήμιο της Λιόν. Τα σχέδια των φούρνων αυτής της κατηγορίας μπορεί να φαίνονται απλά, είναι όμως αποτελεσματικά και έχουν αρκετά χρόνια έρευνας και ανάπτυξης πίσω τους. Επίπεδα πλαίσια ανακλαστήρων, που είναι τοποθετημένα κατακόρυφα, σε παράπλευρη διάταξη, ανακλούν την ηλιακή ακτινοβολία επάνω σε ένα μαγειρικό σκεύος, το οποίο είτε βρίσκεται μέσα σε μια πλαστική σακούλα ψησίματος για φούρνο είτε είναι κάτω από ένα ανεστραμμένο γυάλινο μπολ. Το πλεονέκτημα αυτής της κατηγορίας ηλιακών φούρνων είναι ότι μπορούν να είναι έτοιμοι σε λιγότερο από μία ώρα και με ελάχιστο κόπο και κόστος (περίπου 3-5 Ευρώ) και έχουν λαμπρό παρόν και μέλλον στις αναπτυσσόμενες χώρες, και όχι μόνο. Μειονεκτούν σε σταθερότητα έναντι ισχυρών ανέμων και σε συνθήκες χαμηλής ηλιοφάνειας. Δεν καταφέρνουν να διατηρούν για πολύ τη θερμότητα μέσα στο μαγειρικό σκεύος, που βρίσκεται στο εσωτερικό της σακούλας ή του ανεστραμμένου γυάλινου μπολ, ιδιαίτερα όταν ο ήλιος χάνεται πίσω από τα σύννεφα για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Παραβολικοί και ημικυλινδρικοί φούρνοι

Οι παραβολικοί ηλιακοί φούρνοι είναι κοίλοι, βαθουλοί δίσκοι, συχνά μοιάζουν με μεγάλα πιάτα, όπου η ηλιακή ακτινοβολία ανακλάται και συγκεντρώνεται σε ένα σημείο, εκεί όπου στηρίζεται το μαγειρικό σκεύος. Το πλεονέκτημα τους είναι ότι τα φαγητά ψήνονται σχεδόν τόσο γρήγορα όσο και σε συμβατικούς ηλεκτρικούς φούρνους. Ως μειονεκτήματα μπορούμε να καταλογίσουμε τις δυσκολίες στην κατασκευή τους, την συχνή να αναπροσαρμογή τους στην πορεία του ήλιου έτσι, ώστε να εστιάζουν κατάλληλα. Υπάρχει επίσης το ενδεχόμενο να προκαλέσουν εγκαύματα ή τραυματισμούς στα μάτια, εάν δε χρησιμοποιηθούν σωστά, με προσοχή και τήρηση κανόνων ασφαλείας. Οι ημικυλινδρικοί ηλιακοί φούρνοι είναι ουσιαστικά μισά κυλινδρικά δοχεία, με κατάλληλα διαμορφωμένη την εσωτερική επιφάνειά τους, ώστε να έχει ανακλαστικές ιδιότητες. Εστιάζουν πάνω σε ευθεία και είναι κατάλληλοι για τοποθέτηση σούβλας (βλ. παρακάτω πίνακα).

	Σκίτσα από ηλιακούς φούρνους των τριών παραπάνω κατηγοριών
Φούρνοι από δύο κουτιά με 1-4 ανακλαστήρες
Ανοικτοί φούρνοι με πλαίσια ανακλαστήρων
Παραβολικοί και ημικυλινδρικοί φούρνοι

Παρακάτω μπορείτε να δείτε φωτογραφίες από τους φούρνους που κατασκευάσαμε μαζί με τα παιδιά για το 2^ο Πανηγύρι Φυσικής του Σχολείου μας.

Κάντε κλικ πάνω στις φωτογραφίες για να τις δείτε σε μεγέθυνση

Ο πρώτος ηλιακός φούρνος με χαρτόκουτες που φτιάξαμε. Αντί για τζάμι στο καπάκι είχαμε χρησιμοποιήσει μια σακούλα ψησίματος φούρνου μεσαίου μεγέθους

Ηλιακοί φούρνοι από χαρτόκουτες. Ο πρώτος αριστερά έχει εξωτερικό κουτί από ξύλο. Διακρίνονται επίσης ηλιακοί φούρνοι από κουτιά πίτσας.

Ηλιακός φούρνος από 2 χαρτόκουτες, χωρίς καπάκι, με ένα ανακλαστήρα. Διακρίνεται η τσόχα γύρω-γύρω στο πλαίσο της βάσης, όπου ακουμπά το τζάμι.

Δύο ηλιακοί φούρνοι από κούτες με τα παιδιά που τους κατασκεύασαν να στέκονται πίσω τους.

Ανοιχτός ηλιακός φούρνος με πλαίσια ανακλαστήρων τύπουBernard, μέσα σε μια χαρτόκουτα για σταθερότητα και ευκολότερη μεταφορά

Άλλος ένας ανοιχτός ηλιακός φούρνος με πλαίσια ανακλαστήρων τύπου Bernard, μέσα σε μια χαρτόκουτα για σταθερότητα και ευκολότερη μεταφορά

Ανοιχτός πτυσσόμενος ηλιακός φούρνος με πλαίσα ανακλαστήρων (α)

Ανοιχτός πτυσσόμενος ηλιακός φούρνος με πλαίσα ανακλαστήρων (β)

Δύο ανοιχτοί πτυσσόμενοι ηλιακοί φούρνοι, με πλαίσα ανακλαστήρων, που είχαμε κατασκευάσει για το Πανηγύρι μας

Απλός φορητός ηλιακός φούρνος από μια ανοιγμένη χαρτόκουτα. Ίσως η πιο απλή κατασκευή ηλιακού φούρνου που είχαμε φτιάξει

Απλός φορητός ηλιακός φούρνος από μια ανοιγμένη χαρτόκουτα, με τα παιδιά που τον είχαν φτιάξει να στέκονται πίσω του. Έψηνε και 2 κέικ μαζί !!

Ηλιακός φούρνος σε σχέδιο του Radabaugh, με βάση από δύο χαρτόκουτες και 4 τραπεζοειδείς ανακλαστήρες

Οι 4 τραπεζοειδείς ανακλαστήρες και το τζάμι που σκεπάζει τη βάση του ηλιακού φούρνου. Οι θερμοκρασίες που ανέπτυσσε ήταν 160-170 βαθμοί Κελσίου!

Μικροί ηλιακοί φούρνοι από κυλινδρικά κουτιά (π.χ. Pringles κ.ά.),κατάλληλα διαμορφωμένα, με 2 ανακλαστήρες

Μικρός ημικυλινδρικός ηλιακός φούρνος με καπάκι από κυματιστό χαρτόνι και κάλυμμα από τζάμι, με 2 ανακλαστήρες, στηριγμένος πάνω σε ορθοστάτες

Ημικυλινδρικός ηλιακός φούρνος, που περιστρέφεται και προσαρμόζεται μέσα σε μια χαρτόκουτα, με καπάκι και τζάμι

Ο παραβολικός ηλιακός φούρνος που κατασκευάσμε ... ψήνει ένα μπιφτέκι!

Μία ακόμα όψη του παραβολικού ηλιακού φούρνου ... που τηγανίζει ένα αυγό!