Τι είναι οι ενεργειακές κοινότητες (ΕΚΟΙΝ);

• Τι είναι οι ενεργειακές κοινότητες (ΕΚΟΙΝ);

Οι ενεργειακές κοινότητες είναι τοπικοί αστικοί συνεταιρισμοί αποκλειστικού σκοπού, μέσω των οποίων πρωτίστως οι πολίτες (είτε ως φυσικά είτε ως νομικά πρόσωπα) μπορούν να δραστηριοποιηθούν στον ενεργειακό τομέα, αξιοποιώντας τις καθαρές πηγές ενέργειας. Το νέο θεσμικό πλαίσιο διασφαλίζει ευνοϊκούς όρους για τη σύσταση και τη λειτουργία ενεργειακών κοινοτήτων, με στόχο την ενίσχυση όχι μόνο των ατομικών / οικογενειακών εισοδημάτων, αλλά και της τοπικής επιχειρηματικότητας, της αλληλέγγυας οικονομίας και την προώθηση της ενεργειακής δημοκρατίας.

Τι εννοούμε με τον όρο ενεργειακή δημοκρατία;

Την ενεργό συμμετοχή των πολιτών, της τοπικής αυτοδιοίκησης και των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων στην παραγωγή ενέργειας, η οποία ουσιαστικά παύει να αφορά λίγους μεγάλους ‘παίκτες’. Είτε για λόγους προστασίας του περιβάλλοντος και αντιμετώπισης των κλιματικών αλλαγών είτε επειδή οι ΑΠΕ είναι οικονομικά πιο συμφέρουσες, η ενεργειακή μετάβαση σε μία οικονομία χωρίς ορυκτά καύσιμα έχει ξεκινήσει και είναι μη αναστρέψιμη. Η ενεργειακή δημοκρατία διασφαλίζει ότι η ενεργειακή μετάβαση θα γίνει με όρους κοινωνικής δικαιοσύνης και με την κοινωνία σε ενεργό και όχι παθητικό ρόλο.

Γιατί είναι τόσο σημαντική η ενεργειακή δημοκρατία;

Κυρίως για τρεις λόγους. Πρώτον, το κόστος παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ μειώνεται συνεχώς και ήδη είναι ευθέως ανταγωνιστικό με τα (επιδοτούμενα) ορυκτά καύσιμα. Η δυνατότητα παραγωγής της δικής μας ενέργειας για ιδιοκατανάλωση ή ακόμα και πώληση προς το δίκτυο αποτελεί δικαίωμά μας ως πολίτες, ένα δικαίωμα που πλέον θεσμοθετείται και σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Δεύτερον, η παραγωγή ενέργειας από μεγάλες μονάδες ορυκτών καυσίμων (λιγνίτη, πετρέλαιο, φυσικό αέριο) ή πυρηνικών που σήμερα ελέγχονται από μεγάλες εταιρίες είναι εξαιρετικά επιβλαβείς για το κλίμα, το περιβάλλον και τη δημόσια υγεία. Οι εταιρίες αυτές θα επιδιώξουν να κρατήσουν τον έλεγχο του ενεργειακού τομέα, συνεπώς και τη λειτουργία των μονάδων αυτών, όσο περισσότερο μπορούν. Ο εκδημοκρατισμός του τομέας ενέργειας διασφαλίζει ότι η αντικατάσταση των βρώμικων πηγών ενέργειας από καθαρές θα γίνει με τον πιο γρήγορο και κοινωνικά δίκαιο τρόπο.

Τρίτον, πολλές ενεργειακές δραστηριότητες με τεράστιο περιβαλλοντικό και αναπτυξιακό όφελος (π.χ. βιομάζα, βιοαερίο) παραμένουν στο περιθώριο λόγω έλλειψης ενδιαφέροντος ή γραφειοκρατικών εμποδίων. Με το θεσμικό πλαίσιο για τις ενεργειακές κοινότητες διευκολύνεται η ανάπτυξή τους.

Η ενεργειακή δημοκρατία στην πράξη: Στη Γερμανία, το 42% της εγκατεστημένης ισχύος ΑΠΕ ανήκει σε νοικοκυριά και αγρότες, ενώ μόνο το 5,4% ανήκει στις 4 μεγάλες ενεργειακές επιχειρήσεις της χώρας. Πηγή REA

Ποιοι μπορούν να συμμετάσχουν σε μία ενεργειακή κοινότητα;